2024_DRBO_00041 - De Grote Verbinding. Nerven naar de Ringparken. Districten Berchem en Borgerhout. Wapenstilstandlaan - Zurenborgbrug (SWOU12821) - Projectdefinitie en concept. Advies - Goedkeuring

Met ‘De Grote Verbinding’ bouwt Antwerpen aan haar internationale reputatie als stad en regio waar het goed is om te wonen, te werken, te ondernemen en op bezoek te komen. De Oosterweelverbinding maakt de Antwerpse Ring rond en de overkapping stuurt de auto’s onder de grond. Zo zorgt stad Antwerpen voor een betere mobiliteit voor Vlaanderen en wordt de stad weer één geheel met meer groen en schonere lucht. 

De afgelopen jaren hebben stad Antwerpen, Port of Antwerp Bruges (voorheen het Havenbedrijf Antwerpen nv van publiek recht), de burgerbewegingen, Lantis en andere Vlaamse partners, samen met de Intendant voor de Oosterweelverbinding, de plannen vormgegeven. Tijdens de uitvoering zetten zij samen zoveel mogelijk lokaal talent aan het werk. 

Op 10 december 2021 keurde het college (jaarnummer 9936) goed om op basis van de raamovereenkomst “Ontwerpen over de Ring (JD/A/015399)” een minicompetitie uit te schrijven voor het Kaderplan Nerven Over de Ring, en werden eveneens de opdrachtdocumenten voor deze deelopdracht goedgekeurd.

Op 4 maart 2022 keurde het college (jaarnummer 1835) de gunning goed van de deelopdracht Kaderplan Nerven Over de Ring aan COBE ApS - OMGEVING cvba -  De Urbanisten BV.

Op 7 juli 2023 keurde het college (jaarnummer 4809) het Kaderplan Nerven naar de Ringparken goed en werd Begeleidingsopdracht 1 ‘nerf Wapenstilstandlaan’ goedgekeurd.

De bedrijfseenheid Stadsontwikkeling (afdeling Mobiliteit) legt de projectdefinitie en het concept ter advies voor.

Met de collegebeslissing van 12 mei 2017 (jaarnummer 4463) werden de bevoegdheden van de districtscolleges vastgelegd.

Artikel 11 bepaalt dat het districtscollege bevoegd is voor lokale straten en pleinen.

In het gemeenteraadsbesluit van 31 mei 2021 (jaarnummer 309) werden de bovenlokale locaties gecoördineerd.

De Wapenstilstandlaan en Zurenborgbrug zijn lokale straten.

Het college is bevoegd voor bovenlokale projecten/budget en de mobiliteitsvoorwaarden.

Het goedgekeurde Kaderplan Nerven naar de Ringparken geeft de ambitie weer om de bestaande woonwijken te verbinden met de nieuwe Ringparken. Het kaderplan definieert nerven als volgt: “Een nerf is een verbinding met belevings- en verblijfswaarde die trage weggebruikers op een veilige en comfortabele manier naar de Ringparken laat bewegen.”

Om een versnelde realisatie van de nerven te kunnen uitvoeren werd in het bestek ((JD/A/015399) - Deelopdracht kaderplan Nerven Over de Ring (vast gedeelte)) voorzien in een optionele begeleidingsopdracht om ondersteuning te geven bij de opmaak van projectdefinities, ontwerpen, uitvoeringsplannen, …

Op basis van de optionele opdracht werd een eerste begeleidingsopdracht goedgekeurd voor de Nerf Wapenstilstandlaan/Zurenborgbrug.

De nerf Wapenstilstandlaan maakt een verbinding met het toekomstige Ringpark Groene Vesten. De huidige projectdefinitie en concept werd opgemaakt voor  de straat Zurenborgbrug en Wapenstilstandlaan, beide gelegen in het district Berchem.  Op termijn kan de nerf verder de verbinding maken met het Te Boelaerpark..

Het concept is gebaseerd op de principes en de ambities van het goedgekeurde Kaderplan Nerven naar de Ringparken. De bestaande toestand en het concept werden besproken met verschillende diensten. 

Groen - Bomentoets

Groep 1: Gingko biloba  (ter hoogte van kruising Ringfietspad)

• Uit de visuele controle kan besloten worden dat de bomen het niet goed doen op deze locatie. Dit kan afgeleid worden uit de conditie, de hiërarchie van de kroon en het groeiverloop (Google Street View). 
• Zowel het behouden als het verplanten van de bomen zal een “vakkundige” gok zijn met mogelijks een slechte afloop. Daarom moet in het ontwerp met deze bomen geen rekening gehouden worden. 

Groep 2: Alnus x spaethii ‘Speath’ (middenberm Wapenstilstandlaan)

• De conditie bij deze bomen is duidelijk beter dan bij groep 1 maar ook hier is de hiërarchie van de kroon bij vele bomen zoekgeraakt tijdens hun ontwikkeling.
• Bij deze groep bomen liggen de kaarten net iets anders. Zij hebben doorheen de jaren al een beeldbepalende aanwezigheid ontwikkeld met nuttige ecosysteemdiensten. Daarom zijn deze bomen het zeker waard om te behouden in het nieuwe ontwerp. Echter zijn de bomen niet verplantbaar: hun wortelgestel zal zich hoofdzakelijk ontwikkeld hebben in de lengte van het plantvak waardoor tijdens het verplanten veel wortelverlies zal geleden worden met minder kans op slagen.

Mobiliteitsvoorwaarden 

• Deze straat is in het mobiliteitsplan geselecteerd als buurtstraat en ook deel van een schakelroute voor fietsers.
• Deze straat is deel van de hoofdaanrijroute voor de brandweer.
• Deze straat is een groene nerf.

 Voetgangers:

• Er dienen voldoende veilige oversteekplaatsen voor voetgangers voorzien te worden rekening houdend met de omliggende functies.
• De oversteek tussen de Bacchuslaan en de Frans de Vriendtstraat is onderdeel van het speelweefselplan en dient ook op een veilige, leesbare manier ingericht te worden.
• Aanwezigheid van aansluiting trage wegen: die aansluiting moet vrijgehouden worden van geparkeerde voertuigen en moet zichtbaar zijn ifv gebruik door actieve weggebruikers en ifv conflictpresentatie. Aansluiting met Wallenhof, Singelfietspad (deel van wandelroute), parkpad parallel met de Binnensingel dat uitkomt op de Zurenborgbrug,

Fietsers:

• Verkeerssamenstelling (fietspad of gemengd verkeer): enkelrichtingsfietspad (voorzien van fietsicoontje + pijltje t.h.v. zijstraten/kruispunten) 
• Fietsoversteken uit de voorrang (dubbele blokjes + fietsicoontje indien dwarsend op voorrangsweg)
• Fietsoversteek ter hoogte van Singelfietspad, dwars over de Zurenborgbrug, in de voorrang en op snelheidsremmer.
• Fietsbeugels

Openbaar vervoer/deelmobiliteit:

• Verhoogde inrichtingen i.v.m. bussen. Specificaties voor inrichting van bushalte ter hoogte van kruispunt met Neptunusstraat:   integraal toegankelijke halte, wachtaccommodatie, halteren op de rijbaan 
• Deelsteps: de Zurenborgbrug is een No Park zone.  
• Indien mogelijk een dropzone voorzien thv bushalte Neptunusstraat.

Auto:

• Snelheidsregime: 30km/u (Zone 30). Bij overgang van 50/70 naar 30km/u: toegangspoort zone 30 met grondsticker F4a, (ruimte voor) toegangsbord, voetpaduitstulpingen (indien mogelijk), verhoogde inrichting (conform voorrangsregeling).  Herhalingstickers ‘30’ om de ca. 250m.
• Snelheidsremmers.  (Verkeersplateau)
• Voorrangsregeling, voorrang aan rechts
• Parkeerorganisatie: langsparkeren waar mogelijk, Aandachtspunt voor de parkeerorganisatie: parkeerplaatsen minimaal 5 meter van de oversteekplaatsen (al dan niet gemarkeerd met zebrapaden)
• Parkeerplaats ceremoniewagens alle dagen tussen 9 en 15u. 
• Rijrichting dubbelrichting
• Verkeerslichten op het kruispunt met de Binnensingel
• Beperkte of geen toegang tot de straat: Toegang tot de Neptunusstraat en Jupiterstraat wordt afgesloten voor gemotoriseerd verkeer. Fietsers en voetgangers blijven wel de toegang behouden.
• Rekening houden met de inritten en/of garages
• Afslagstroken te behouden
• Overal 1 rijloper per rijrichting 
• Aankondiging start en einde lage emissiezone ter hoogte van fietsoversteek Singelfietspad.

Techniek

• De riolering is verouderd, maar op meerdere plaatsen nog ‘te goed’ om op te breken. 
• Op meerdere plaatsen biochemische aantasting van de leidingen: te voorzien van ‘relining’ (= kousrenovatie). Mogelijks dienen ook huisaansluitingen te worden vernieuwd.
• Indien het district plannen heeft met de bovenbouw zal water-link mee willen participeren om hogervermelde werken te kunnen uitvoeren.

Concept

De overgedimensioneerde rijweg met middenberm op Zurenborgbrug en Wapenstilstandlaan wordt teruggebracht tot de standaard rijwegbreedte, aangepast voor openbaar vervoer (busroute) en brandweer (hoofdaanrijroute). Daardoor ontstaat er meer ruimte om comfortabele brede voetpaden en vrijliggende fietspaden te voorzien. Er is meer ruimte om groen en bomen in te planten.

De Zurenborgbrug krijgt gedeeltelijk een groene invulling, daardoor wordt het bermenlandschap, onderdeel van het toekomstig Ringpark Groene Vesten, aan beide zijden van de ring met elkaar verbonden. 

Het geheel zorgt voor een aangename verbinding voor wandelaars en fietsers vanuit Berchem naar Ringpark Groene Vesten, maar ook, na oversteek van de singel, via de Pretoriastraat naar het centrum van de stad.

De continuïteit van de route voor fietsers en voetgangers aan de zuidzijde van de Wapenstilstandlaan (staduitwaarts) wordt maximaal geoptimaliseerd door het loskoppelen van de Jupiterstraat en de Neptunusstraat.

In de toekomst is er op die manier een groene verbinding mogelijk tussen Te Boelaerpark en Ringpark Groene Vesten.

Parkeerbalans

Het concept resulteert in een positieve parkeerbalans voor de Wapenstilstandlaan, van 36 naar 39 parkeerplaatsen. De parkeerplaatsen op de Zurenborgbrug worden niet behouden.