2025_CBS_00785 - Omgevingsvergunning - OMV_2024099393. Cederlaan 6. District Wilrijk - Goedkeuring

Er werd een aanvraag voor een omgevingsvergunning ingediend bij het college van burgemeester en schepenen, die behandeld wordt volgens de vereenvoudigde procedure van het Omgevingsvergunningendecreet.

Omschrijving stedenbouwkundige handelingen

Relevante voorgeschiedenis

-          29/03/2019: vastgesteld bouwkundig erfgoed: https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/99055

-          03/08/2007: vergunning (3238#802) voor het bouwen van een overdekt terras;

-          23/03/2007: vergunning (3238#1453) voor het aanleggen van een openluchtzwembad;

-          24/06/1993: vergunning (222#14694) voor het aanbouwen serre.

Vergunde toestand

-          functie:

• eengezinswoning;

-          bouwvolume:

• hoofdvolume van twee bouwlagen onder hellend dak met een gevelbreedte van 11,3m en een bouwdiepte van 14,34m;
• rechts achteraan het hoofdvolume bevindt zich een aanbouw van 1 bouwlaag onder hellend dak met een breedte van 4m en een diepte van 9,7m;

-          inrichting:

• achteraan de woning een terras van 55m², een terras van 34,5m² in de zijtuin; een terras aan het zwembad van 25m² en enkele tuinpaden;
• in de achtertuin een zwembad van 4,7m op 12,5m.

Bestaande toestand

-          functie:

• eengezinswoning;

-          bouwvolume:

• hoofdvolume van twee bouwlagen onder hellend dak en een aanbouw rechts achteraan van één bouwlaag onder hellend dak;
• de maximale gevelbreedte bedraagt 15,54m;
• de maximale bouwdiepte bedraagt 21,16m;
• de totaal bebouwde oppervlakte bedraagt 195m²;
• langs de voor- en achtergevel bevinden zich telkens 2 dakkapellen met een hoogte van 9,95m;
• de kroonlijsthoogte bedraagt 7,5m;
• de nokhoogte bedraagt 11m;

-          gevelafwerking:

• de gevel is afgewerkt in rode baksteen op een gevelplint in beige natuursteen;
• het buitenschrijnwerk bestaat uit donker geschilderd hout;
• de dakbedekking bestaat uit bruinrode dakpannen;
• de dakkapellen zijn afgewerkt in donker geschilderd hout;
• ter hoogte van de voordeur bevindt zich een luifel in donker geschilderd hout;

-          inrichting:

• de tuin heeft een oppervlakte van 977m² en is voor 355m² verhard met een oprit, een terras van 62m² achteraan de woning, een terras van 34,5m² in de zijtuin, een terras van 13,5m² in de achtertuin, een zwembad van 85m², een terras aan het zwembad van 25m² en enkele tuinpaden;
• voor het overige is de tuin groen ingericht.

Nieuwe toestand

gelijk aan de bestaande toestand met uitzondering van:

-          bouwvolume:

• de vergunde serre achteraan de woning wordt gesloopt;
• op de gelijkvloerse verdieping wordt een uitbreiding van de keuken voorzien met een oppervlakte 27m² en een kroonlijsthoogte van 3,14m;
• in de achtergevel wordt een dakkapel geplaatst van 7,34m op 3,65m tot een hoogte van 10,5m;
• op het plat dak van de tweede verdieping wordt een dakterras aangelegd van 21m² op minimaal 1,75m van de gevelvlakken;
• door het wijzigen van enkele muren en binnendeuren is er een beperkte wijziging van de interne indeling.

-          gevelafwerking:

• er worden zonnepanelen geplaatst op de  nieuwe dakkapel, op het plat dak van de nieuwe uitbreiding en op het hellend dak van de aanbouw;
• de nieuwe aanbouw en de nieuwe dakkapel worden afgewerkt in donker aluminium;

-          inrichting:

• door de uitbreiding van de keuken wordt het terras achteraan de woning beperkt tot 43m².

Inhoud van de aanvraag

-          slopen van de serre achteraan de woning;

-          uitbreiden van het volume;

-          doorvoeren van interne constructieve werken;

-          aanleggen van verharding in de voor- en zijtuin.

Het decreet van 25 april 2014 betreffende de omgevingsvergunning, het decreet houdende algemene bepalingen inzake milieubeleid, de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening, het decreet betreffende het integraal handelsvestigingsbeleid, het decreet betreffende het natuurbehoud en het natuurlijk milieu en hun uitvoeringsbesluiten zijn van toepassing.

Conform artikel 15 van het Omgevingsvergunningsdecreet is het college van burgemeester en schepenen voor zijn ambtsgebied in eerste administratieve aanleg bevoegd voor volgende aanvragen van:

1. de gemeentelijke projecten;
2. andere gevallen dan deze waarvoor de Vlaamse regering of de deputatie bevoegd is.

Voorafgaand aan zijn beslissing neemt het college kennis van het verslag van de gemeentelijke omgevingsambtenaar.

Het verslag van de gemeentelijke omgevingsambtenaar luidt:

Adviezen

Externe adviezen

Er werden geen externe adviezen gevraagd.

Interne adviezen

Toetsing regelgeving en beleidsrichtlijnen

Plannen van aanleg, ruimtelijke uitvoeringsplannen en verkavelingen

Het eigendom is gelegen binnen de omschrijving van het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan GRUP Afbakening grootstedelijk gebied Antwerpen, goedgekeurd op 19 juni 2009. Volgens dit plan ligt het eigendom in de volgende zone: afbakeningslijn grootstedelijk gebied antwerpen.

Het eigendom is gelegen in het gewestplan Antwerpen (Koninklijk Besluit van 3 oktober 1979 en latere wijzigingen). Het eigendom ligt, volgens dit van kracht zijnde gewestplan, in een woongebied. De woongebieden zijn bestemd voor wonen, alsmede voor handel, dienstverlening, ambacht en kleinbedrijf voor zover deze taken van bedrijf om redenen van goede ruimtelijke ordening niet in een daartoe aangewezen gebied moeten worden afgezonderd, voor groene ruimten, voor sociaal-culturele inrichtingen, voor openbare nutsvoorzieningen, voor toeristische voorzieningen, voor agrarische bedrijven. Deze bedrijven, voorzieningen en inrichtingen mogen echter maar worden toegestaan voor zover ze verenigbaar zijn met de onmiddellijke omgeving. (Artikel 5 van het Koninklijk Besluit van 28 december 1972 betreffende de inrichting en toepassing van de ontwerpgewestplannen en de gewestplannen).

Het eigendom is gelegen in het gewestplan Antwerpen (Koninklijk Besluit van 3 oktober 1979 en latere wijzigingen). Het eigendom ligt, volgens dit van kracht zijnde gewestplan, in een woongebied in de stedelijke agglomeratie van Antwerpen, dit is het gedeelte van de stad gelegen tussen de Kleine Ring en respectievelijk de reservatiestrook voor de aanleg van lijninfrastructuur (de A102) tussen Merksem en Wommelgem, de R11 tussen Wommelgem en Mortsel, de oostelijke grens van Mortsel en Hove en de reservatiestrook voor pijpleidingen tussen Hove/Kontich en Hemiksem.

De woongebieden zijn bestemd voor wonen, alsmede voor handel, dienstverlening, ambacht en kleinbedrijf voor zover deze taken van bedrijf om redenen van goede ruimtelijke ordening niet in een daartoe aangewezen gebied moeten worden afgezonderd, voor groene ruimten, voor sociaal-culturele inrichtingen, voor openbare nutsvoorzieningen, voor toeristische voorzieningen, voor agrarische bedrijven. Deze bedrijven, voorzieningen en inrichtingen mogen echter maar worden toegestaan voor zover ze verenigbaar zijn met de onmiddellijke omgeving, (Artikel 5 van het Koninklijk Besluit van 28 december 1972 betreffende de inrichting en toepassing van de ontwerpgewestplannen en de gewestplannen).

In dit gebied wordt de maximale bouwhoogte afgestemd op de volgende criteria:

- de in de onmiddellijke omgeving aanwezige bouwhoogten;

- de eigen aard van het betrokken gebied;

- de breedte van het voor het gebouw gelegen openbaar domein.

(Gewestelijke ruimtelijke uitvoeringsplannen (GRUP's) kan u raadplegen via https://omgeving.vlaanderen.be/grup. Het gewestplan kan u raadplegen via https://omgeving.vlaanderen.be/gewestplan.)

De aanvraag ligt niet in een verkaveling.

De aanvraag is in overeenstemming met de bepalingen van het gewestplan

Gewestelijke stedenbouwkundige verordeningen

-          Hemelwater: het besluit van de Vlaamse Regering van 10 februari 2023 tot vaststelling van een gewestelijke stedenbouwkundige verordening inzake hemelwater, tot wijziging van het besluit van de Vlaamse Regering van 16 juli 2010 tot bepaling van stedenbouwkundige handelingen waarvoor geen omgevingsvergunning nodig is en tot opheffing van het besluit van de Vlaamse Regering van 5 juli 2013 houdende vaststelling van een gewestelijke stedenbouwkundige verordening inzake hemelwaterputten, infiltratievoorzieningen, buffervoorzieningen en gescheiden lozing van afvalwater en hemelwater.
(De verordening hemelwater kan u raadplegen via https://omgeving.vlaanderen.be, ga naar Decreten en uitvoeringsbesluiten > Verordeningen > Hemelwaterverordening 2023)
De aanvraag wijkt af van de bepalingen van de verordening hemelwater op volgend punt:

• artikel 8: de aanvraag voorziet in een uitbreiding van dakoppervlakte, maar voorziet niet in de plaatsing van een infiltratievoorziening.

-          Toegankelijkheid: het besluit van de Vlaamse regering van 5 juni 2009 tot vaststelling van een gewestelijke stedenbouwkundige verordening inzake toegankelijkheid (verder genoemd verordening toegankelijkheid).
(De verordening toegankelijkheid kan u raadplegen via https://omgeving.vlaanderen.be, ga naar Decreten en uitvoeringsbesluiten > Verordeningen > verordening toegankelijkheid)
De verordening toegankelijkheid is niet van toepassing op de aanvraag.

-          Publiciteit: het besluit van de Vlaamse regering van 12 mei 2023 tot vaststelling van een gewestelijke stedenbouwkundige verordening voor publiciteitsinrichtingen.
(De verordening publiciteit kan u raadplegen via https://omgeving.vlaanderen.be, ga naar Decreten en uitvoeringsbesluiten > Verordeningen > Gewestelijke publiciteitsverordening 2023)
De gewestelijke publiciteitsverordening is niet van toepassing op de aanvraag.
 

Algemene bouwverordeningen

-          Voetgangersverkeer: het besluit van de Vlaamse regering van 29 april 1997 houdende de vaststelling van algemene bouwverordeningen inzake wegen voor voetgangersverkeer (verder genoemd verordening voetgangersverkeer), en de omzendbrief RO/98/2 van 23 maart 1998 betreffende de algemene bouwverordening inzake wegen voor voetgangersverkeer.
(De verordening voetgangersverkeer kan u raadplegen via https://omgeving.vlaanderen.be, ga naar Decreten en uitvoeringsbesluiten > Verordeningen > verordening wegen voor voetgangersverkeer)
De verordening voetgangersverkeer is niet van toepassing op de aanvraag.
 

Gemeentelijke stedenbouwkundige verordeningen

-          Bouwcode: de gemeentelijke stedenbouwkundige verordening (verder genoemd bouwcode), definitief vastgesteld door de gemeenteraad in zitting van 25 maart 2024 en in werking getreden op 15 juli 2024. 
(De bouwcode kan u raadplegen via www.antwerpen.be, zoek op ‘regelgeving bouwen in Antwerpen’)
De aanvraag wijkt af van de bepalingen van de bouwcode op volgende punten:

• artikel 9 Minimale hoogte van ruimten: de bureau en de slaapkamers op de derde verdieping hebben een vrije hoogte van minder dan de vereiste 2,6 m;
• artikel 20 Daken: het is onduidelijk of de nieuwe daken worden voorzien van een lichtkleurige dakbedekking;

• artikel 23 Inrichting van de open ruimte: de afsluiting van de voortuin is hoger dan de maximale toegestane hoogte van 1 m;
• artikel 33 Fietsparkeren maximaal op eigen terrein: de aanvraag heeft betrekking op een verbouwing, er worden twee fietsstalplaatsen ingetekend in de bestaande garage. De aanvraag voorziet in 5 slaapkamers, er moeten bijgevolg 6 fietsstalplaatsen ingericht worden.

-          Stedenbouwkundige lasten: de gemeentelijke stedenbouwkundige verordening ‘Stedenbouwkundige lasten’ (verder genoemd verordening stedenbouwkundige lasten), definitief vastgesteld door de gemeenteraad in zitting van 29 april 2024.

(De verordening stedenbouwkundige lasten kan u raadplegen via https://www.antwerpen.be/nl/overzicht/vergunningen/regelgeving)

De aanvraag valt niet onder het toepassingsgebied van de verordening stedenbouwkundige lasten.

Sectorale regelgeving

-          MER-screening:
Rekening houdend met de kenmerken van de aanvraag en zijn omgeving werd geoordeeld tijdens het volledig- en ontvankelijkheidsonderzoek dat de mogelijke milieueffecten van het project niet aanzienlijk zijn.

-          Programmatische Aanpak Stikstof: overeenkomstig het stikstofdecreet, het nieuwe beoordelingskader voor alle aanvragen die stikstofemissies veroorzaken, in werking getreden op 23 februari 2024.
Op basis van de toepassing van het stikstofdecreet kan redelijkerwijs geoordeeld worden dat voorliggende aanvraag een verkeersdragend of een verkeersgenererend project is. Het beoordelingskader uit het decreet is dus van toepassing. De berekende impactscore is kleiner dan of gelijk aan 1%. De opmaak van een passende beoordeling van de effecten van stikstofdepositie via de lucht ten aanzien van SBZ-H is niet vereist.

-          Watertoets: overeenkomstig artikel 1.3.1.1 van het decreet van 18 juli 2003 betreffende het integraal waterbeleid, gecoördineerd op 15 juni 2018 (verder genoemd Waterwetboek), dient een vergunningsaanvraag onderworpen te worden aan de zogenaamde watertoets. Deze wordt uitgevoerd overeenkomstig het besluit van de Vlaamse Regering van 20 juli 2006 tot vaststelling van nadere regels voor de toepassing van de watertoets, tot aanwijzing van de adviesinstanties en tot vaststelling van nadere regels voor de adviesprocedure bij de watertoets, vermeld in artikel 1.3.1.1 van het decreet van 18 juli 2003 betreffende het integraal waterbeleid, gecoördineerd op 15 juni 2018 (verder genoemd Watertoetsbesluit).
Het voorliggende project is geheel gelegen in een zone waarvoor Stad Antwerpen aangewezen is als adviesinstantie.

Voor het project is geen pluviale overstromingskans gemodelleerd (score A).

Voor het project is geen fluviale overstromingskans gemodelleerd (score A).

Het project is niet gelegen in een signaalgebied.
Na onderzoek blijkt dat het project waarschijnlijk geen schadelijke effecten op het watersysteem veroorzaakt.

(Kijk de score van uw project na op https://www.waterinfo.be/informatieplicht)

-          Vlaamse codex Wonen van 2021: Gecodificeerde decreten over het Vlaamse woonbeleid, gecodificeerd op 17 juli 2020.
(De kwaliteitsnormen voor woningen, die in uitvoering van de Vlaamse codex Wonen van 2021 zijn opgemaakt, kan u raadplegen via www.wonenvlaanderen.be, zoek op “besluit Vlaamse codex van 2021”)
De aanvraag valt onder het toepassingsgebied van de Vlaamse codex Wonen van 2021.

-          Rooilijn: artikel 4.3.8 van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening (VCRO) van 15 mei 2009.
(De VCRO kan u raadplegen via https://omgeving.vlaanderen.be/, ga naar Decreten en uitvoeringsbesluiten > Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening (VCRO))
Artikel 4.3.8 is niet van toepassing op de aanvraag.

Omgevingstoets

Toetsing van de verenigbaarheid van het aangevraagde met de omgeving en de goede ruimtelijke ordening

Beoordeling afwijkingen van de voorschriften

De aanvraag wijkt af van volgende bepalingen van de bouwcode:

Minimale hoogte van ruimten (art.9):

-          Een voldoende hoge binnenhoogte wordt als basiskwaliteit aanzien voor iedere ruimte waar bewoners of gebruikers langtijdig verblijven. Hierdoor legt de bouwcode op: Onder hellende daken moet minimaal de helft van de ruimte een hoogte hebben van 2,6 meter, te meten vanaf 1,8 meter.

• Op de tweede verdieping worden aan de voorgevel twee nieuwe logeerkamers voorzien. Deze hebben op het hoogste punt in de ruimte een hoogte van slechts 2,05 meter. Deze binnenhoogte is onvoldoende om een minimale woonkwaliteit te bekomen voor verblijfsruimte. Deze ruimtes worden dan ook uitgesloten van vergunning als verblijfsruimte.
• Aan de achterzijde op de tweede verdieping wordt een bureau ingetekend. Deze ruimte heeft op het hoogste punt een maximale binnenhoogte van 2,5 meter. Voor het behoud van de erfgoedkwaliteit is het niet wenselijk om de volledige dakstructuur aan te passen. De ruimte beschikt over een grote raampartij waardoor in deze ruimte alsnog een voldoende ruimtelijk gevoel bekomen kan worden. Gelet op bovenstaande en de beperkte aard van de afwijking kan, met toepassing van artikel 3 van de bouwcode, een afwijking worden toegestaan voor deze ruimte.

Daken (art.20):

-          Er wordt een gelijkvloers bouwvolume voorzien. Aan de hand van het dossier kan niet worden afgeleid of dit nieuwe dak wordt afgewerkt met een lichtkleurige dakbedekking. Dit wordt dan ook opgenomen als voorwaarde van vergunning.

Inrichten van de open ruimte (art.23):

-          De voortuinstrook werd voorzien van een afsluiting die hoger is dan 1 meter. Er is geen gegronde aanleiding om af te wijken van dit geldende voorschrift. Dit wordt dan ook opgenomen als voorwaarde van vergunning.

Fietsparkeren maximaal op eigen terrein (art.33):

-          In de fietsenberging worden slechts 2 fietsen indicatief ingetekend. De norm voor fietsenstalplaatsen bij eengezinswoningen wordt meebepaald door het aantal aanwezige slaapkamers. De fietsenberging is voldoende ruim om te kunnen voldoen aan de parkeernorm van de bouwcode. In voorwaarde zal dan ook worden opgenomen dat er in overeenstemming gekomen moet worden met dit voorschrift.

Functionele inpasbaarheid

De bestemming van de eengezinswoning blijft behouden waardoor de functionele inpasbaarheid gegarandeerd blijft.

Schaal - ruimtegebruik - bouwdichtheid

De aanvraag heeft betrekking op het verbouwen en uitbreiden van de bestaande eengezinswoning. Er wordt een beperkte uitbreiding gerealiseerd grenzend aan de oorspronkelijke keuken en garage. Het bouwvolume blijft hiermee in overeenstemming met de voorschriften van de Conventie Della Faille. Vanuit stedenbouwkundig oogpunt kan ingestemd worden met het volume en het programma zoals voorgesteld.

Daarnaast omvat de aanvraag wijzigingen aan de verharde buitenruimte. Zo verdwijnt de inpandige parkeerplaats en worden er 2 parkeerplaatsen voorzien in de voortuinstrook. Volgens het plan en foto’s was deze verharding reeds aanwezig bij de verleende vergunning in 2007. Deze bestaande parkeerplaatsen kunnen hierdoor als vergund worden beschouwd. De aanvraag blijft hierdoor voorzien aan de parkeernorm welke wordt opgelegd in de bouwcode.

In de voortuinstrook werd er ook een ander pad voorzien wat niet naar de voordeur leidt. Ook dit pad werd opgetekend in de eerder verleende vergunning.

Gelet op het bovenstaande kan gesteld worden dat het voorgestelde project overeenkomt met de aanwezige bebouwing. De geplande uitbreidingswerken zijn niet storend voor de omgeving.

Visueel-vormelijke elementen - Cultuurhistorische aspecten

De aanvraag werd ter advies voorgelegd aan de stedelijke dienst Monumentenzorg:

“De aanvraag heeft betrekking op een cottagevilla uit 1931, gelegen in de Della Faillewijk en opgenomen in de vastgestelde inventaris van het bouwkundig erfgoed (https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/216559). De aangevraagde werken omvatten een renovatie van de woning met beperkte uitbreiding.

De geplande ingrepen werden uitvoerig voorbesproken met de stedelijke dienst Monumentenzorg. De nieuwe uitbreidingen ter hoogte van de keuken en achteraan de dakverdieping, blijven ondergeschikt aan het hoofdvolume en hebben geen onaanvaardbare impact op de historische verschijningsvorm. De werken in het interieur respecteren de historische configuratie van het pand en de aanwezige erfgoedelementen blijven maximaal bewaard. De aanvrager opteert de historische schrijnwerkkaders te behouden en uitsluitend het glas te vervangen. Bij een eventuele noodzakelijke vernieuwing van de ramen, worden de typedetails voorafgaand aan de bestelling, ter goedkeuring doorgestuurd aan de stedelijke dienst Monumentenzorg. Gelet op het bovenstaande, verleent de stedelijke dienst Monumentenzorg een voorwaardelijk gunstig advies.”

De voorgestelde voorwaarde wordt mee opgenomen als voorwaarden van vergunning.

De visuele wijzigingen aan het pand bevinden zich aan de achterzijde. De nieuwe gelijkvloerse uitbreiding en de dakkapel worden beide afgewerkt in aluminium. Gelet op het bovenstaande advies en de plaatsing aan de achtergevel is dit materiaalgebruik visueel inpasbaar bij het pand en in de omgeving.

Hinderaspecten – gezondheid – gebruiksgenot – veiligheid in het algemeen

Het dossier werd voorwaardelijk gunstig geadviseerd door de Groendienst:

“De Groendienst geeft een voorwaardelijk gunstig advies op voorwaarde dat er geen bomen geveld worden voor dit project. De bestaande bomen dienen maximaal beschermd te worden tijdens de werkzaamheden. Voorzie geen verharding, of een water- en luchtdoorlatende verharding in de toekomstige wortelzone van (nieuwe) bomen.”

Het advies wordt vanuit stedenbouwkundig oogpunt gevolgd. De voorgestelde voorwaarde wordt mee opgenomen als voorwaarde van vergunning.

Advies aan het college

Advies over de stedenbouwkundige handelingen

Aan het college wordt voorgesteld om voor de stedenbouwkundige handelingen de omgevingsvergunning te verlenen onder voorwaarden.

Geadviseerde stedenbouwkundige voorwaarden

1. Na uitvoering van de werken moet voldaan zijn aan de elementaire veiligheids-, gezondheids- en woonkwaliteitsvereisten, opgelegd door de Vlaamse Codex Wonen van 2021 en het Besluit van de Vlaamse Regering tot uitvoering van de Vlaamse Codex Wonen van 2021.

2. Bij de vernieuwing van de ramen, moeten de typedetails van het houten schrijnwerk uitgewerkt naar historisch model, voorafgaand aan de bestelling, voorgelegd worden aan de stedelijke dienst Monumentenzorg.

3. Alle nieuwe dakbedekking op platte daken, voor die delen waar geen groendak of dakterras voorzien is, moet uitgevoerd worden met lichtkleurige dakbedekking.

4. De voortuinstrook moet worden afgescheiden door een levendige afsluiting, een muurtje of een hek met een maximale hoogte van 1 meter, conform artikel 23 van de bouwcode.

5. Er moet voldaan worden aan de fietsparkeerbehoefte conform artikel 33 van de bouwcode.

6. Alle te behouden bomen op het perceel moeten vóór de aanvang van de werkzaamheden worden afgeschermd met een hekwerk, waarbij binnen hun kroonprojectie geen werkzaamheden, opslag, parkeren, lozing van spoelwater of plaatsing van werftoiletten is toegestaan, het maaiveld rond de wortelzone niet mag worden afgegraven of opgehoogd, schade door transportbewegingen en graafwerkzaamheden moet worden vermeden, bodemverdichting te allen tijde moet worden voorkomen en onverharde bodem altijd beschermd moet worden met rijplaten.

7. Logeerkamer 1 en 2 op de tweede verdieping mogen niet worden gebruikt als verblijfsruimte.

Er zijn geen aanpalende eigenaars waarvan de scheidingsmuren met het project zouden worden opgericht, uitgebreid of afgebroken, die om hun standpunt gevraagd moesten worden.