De stad Antwerpen is ingevolge de fusie van Borsbeek deelnemer geworden in de opdrachthoudende vereniging Pidpa. Per 1 januari 2025 fusioneerde de gemeente Borsbeek immers met de stad Antwerpen, waarbij de stad Antwerpen de rechten, plichten en lasten van de opgeheven gemeente (thans district) Borsbeek overnam. Antwerpen en Borsbeek waren aangesloten bij verschillende opdrachthoudende verenigingen voor nutsactiviteiten inzake water en riolering: Antwerpen is aangesloten bij Water-link, terwijl Borsbeek lid was van Pidpa.
Pidpa heeft thans een verlengingsdossier voorgelegd. Aangezien de stad Antwerpen als gevolg van de fusie thans de enige bevoegde entiteit is geworden voor het beheer van drinkwater en riolering op haar intussen verruimde grondgebied dient de stad Antwerpen zich thans uit te spreken over een eventuele verlenging van Pidpa.
Het Decreet over het Lokaal Bestuur bepaalt in artikel 423:
Na afloop van de statutair bepaalde duur of in geval van enige vorm van herstructurering, zoals bedoeld in boek 12 van het Wetboek van vennootschappen en verenigingen, in een periode van drie jaren voorafgaand aan de statutair bepaalde einddatum, kan de dienstverlenende of opdrachthoudende vereniging opeenvolgende keren verlengd worden voor een termijn die telkens niet langer mag zijn dan achttien jaar.
Op verzoek van de gewone meerderheid van het totale aantal deelnemers en op voorwaarde dat het verzoek gedragen wordt door een drievierdemeerderheid van het aantal deelnemende gemeenten, kan de laatste algemene vergadering vóór het verstrijken van de duur of, in het geval van enige vorm van herstructurering zoals bedoeld in boek 12 van het Wetboek van vennootschappen en verenigingen, de algemene vergadering die over de herstructurering beslist, tot de verlenging beslissen met een drievierdemeerderheid van het aantal stemmen. De gemeenteraadsbeslissingen die daarvoor worden genomen, worden bij het verslag van de algemene vergadering gevoegd en zijn gebaseerd op een onderzoek, in voorkomend geval op basis van een vergelijkend onderzoek als er zich verschillende beheersvormen reëel aanbieden.
Uiterlijk negentig dagen voor de algemene vergadering die beslist over de verlenging wordt de agenda door de raad van bestuur aan alle deelnemers toegezonden.
De deelnemers die niet willen verlengen, kunnen daartoe niet verplicht worden en houden op deel uit te maken van de dienstverlenende of opdrachthoudende vereniging op het einde van het jaar waarin de algemene vergadering tot de verlenging heeft beslist. Vooraf leggen ze hun beslissing daartoe voor, die wordt gevoegd bij het verslag van de algemene vergadering. Ze leven de door hen aangegane contractuele verbintenissen na, maar zijn voor het overige geen schadevergoeding verschuldigd. Artikel 425, vierde en vijfde lid, zijn op hen van toepassing.
Deelnemers die nalaten over de verlenging te beslissen of hun beslissing mee te delen, worden geacht verder deel uit te maken van de dienstverlenende of opdrachthoudende vereniging.
Artikel 424 bepaalt:
Als de duur van een dienstverlenende of opdrachthoudende vereniging verstrijkt in de loop van het jaar waarin de verkiezingen voor een algehele vernieuwing van de gemeenteraden worden georganiseerd, wordt over de verlenging pas beslist in het daaropvolgende jaar, zowel door de betrokken gemeenteraden als door de eerste algemene vergadering in de loop van dat jaar. Zolang wordt de oorspronkelijke duur verlengd.
Er wordt kennis genomen van de oproepingsbrief van Pidpa van 20.12.2024 voor deelname aan de buitengewone algemene vergadering van 28 maart 2025 met het voorstel tot verlenging van de vereniging en het voorstel van statutenwijziging, met als bijlage het verlengingsdossier samen met het advies van de Vlaamse regering.
In deze oproepingsbrief wordt volgende agenda van de algemene vergadering vermeld :
Overwegende artikel 423, vierde lid van het Decreet over het Lokaal Bestuur dat de deelnemers die niet willen verlengen, daartoe niet verplicht kunnen worden en houden op deel uit te maken van de opdrachthoudende vereniging op het einde van het jaar waarin de algemene vergadering tot de verlenging heeft beslist. Deze deelnemers leven de door hen aangegane, contractuele verbintenissen na, maar zijn voor het overige geen schadevergoeding verschuldigd.
Overwegende artikel 424 van het Decreet over het Lokaal Bestuur dat als de duur van de opdrachthoudende vereniging verstrijkt in de loop van het jaar waarin de verkiezingen voor een algehele vernieuwing van de gemeenteraden worden georganiseerd, over de verlenging kan pas beslist word in het daaropvolgende jaar.
Overwegende artikel 426 van het Decreet over het Lokaal Bestuur dat de statuten van de vereniging ten minste de duur en de wijze van verlenging vermeldt.
Overwegende artikel 427, eerste lid van het Decreet over het Lokaal Bestuur dat de wijzigingen in de statuten worden aangebracht door de algemene vergadering met een drievierdemeerderheid, zowel voor het geheel van de geldig uitgebrachte stemmen, als voor de geldig uitgebrachte stemmen van de vertegenwoordigde gemeente, en op voorwaarde dat de gewone meerderheid van het aantal deelnemende gemeenten haar instemming betuigt.
Overwegende dat de huidige statuten van de opdrachthoudende vereniging Pidpa voorzien in artikel 22, § 1, vijfde lid, dat wanneer beraadslaagd moet worden over wijzigingen aan de statuten, een door de Raad van Bestuur opgesteld ontwerp uiterlijk negentig kalenderdagen voor de Algemene Vergadering, die de statutenwijziging moet beoordelen, wordt voorgelegd. De beslissingen van de bevoegde organen van de deelnemers bepalen het mandaat van hun respectieve vertegenwoordigers op de Algemene Vergadering en worden bij het proces-verbaal van de bedoelde Algemene Vergadering gevoegd. Deelnemers die binnen de gestelde termijn geen beslissing nemen en voorleggen, worden geacht zich te onthouden.
Overwegende het decreet van 18 juli 2003 betreffende het integraal waterbeleid, gecoördineerd op 15 juni 2018 (Zie decreet 30 november 2018, BS 18 december 2018, art. 2).
De Raad van Bestuur van Pidpa heeft de ontwerpstatuten, vergezeld van een artikelsgewijze commentaar waarin enkele vernieuwingen worden geïntroduceerd, bezorgd aan de deelnemende gemeenten en Water-link. Pidpa stelt voor de bestaansduur met achttien jaar te verlengen, wat overeenkomt met de maximale verlengingsduur. De Raad van Bestuur geeft echter geen toelichting over de specifieke keuze voor een verlenging direct met de maximale duur.
De stad stelt vast dat de sector inzake drinkwatervoorziening en beheer van rioleringen in volle evolutie is onder meer ingevolge Europese initiatieven en regels evenals dat er vandaag diverse spelers actief zijn waarbij onder meer wordt overwogen om in bepaalde sectoren te consolideren en te reorganiseren. Die evolutie is ook Pidpa niet vreemd aangezien in het verleden reeds werd overwogen te fusioneren met Water-Link en er studies zijn uitgevoerd onder meer door KPMG de afgelopen jaren inzake mogelijke reorganisaties. Dat de sector voor grote uitdagingen staat (digitalisering, investeringen, etc.) is eveneens geweten. In lijn hiervan stelt de stad vast dat er theoretisch effectief verschillende beheersvormen mogelijk zijn voor de verschillende activiteiten en dat er verschillende spelers bestaan die betrokken activiteiten of minstens een deel daarvan kunnen uitvoeren. Een engagement met beheersoverdracht van 18 jaar waarbij de stad tijdens deze duur volledig haar eigen beslissingsbevoegdheid overdraagt inzake watervoorziening voor het district Borsbeek en riolering ligt in de huidige omstandigheden niet voor de hand. Dit wordt uitdrukkelijk bevestigd in het Decreet over het Lokaal Bestuur waar wordt gesteld dat een beslissing moet zijn gebaseerd op een onderzoek, in voorkomend geval op basis van een vergelijkend onderzoek als er zich verschillende beheersvormen reëel aanbieden. Een beslissing waarbij direct wordt geopteerd voor een maximale duur dient in ieder geval zeer overwogen en goed geïnformeerd te gebeuren.
De stad stelt vast dat er in verleden alvast enige terughoudendheid was en dat in 2019 werd besloten tot een verlenging van circa vier jaar. Concreet heeft de algemene vergadering van Pidpa op 18 oktober 2019 beslist de verlenging toe te passen tot 1 januari 2024. Op basis van artikel 424 van het Decreet over het Lokaal Bestuur lijkt thans bovendien te worden beargumenteerd dat het afgelopen jaar de vereniging van rechtswege verlengd was. De stad moet evenwel vaststellen dat de verlenging niet werd geïmplementeerd in de statuten wat vennootschapsrechtelijke juridische onzekerheid met zich meebrengt. Daarenboven werd tot verlenging gemandateerd en beslist voor een periode tot 1 januari 2024 en niet tot en met 1 januari 2024 waardoor ook publiekrechtelijk de vraag rijst of wel nuttig gebruik kon worden gemaakt van artikel 424. Daarmee rijst meteen ook de vraag vanaf wanneer de vereniging moet worden verlengd en tot wanneer ze maximaal kan worden verlengd, gesteld dat ze nog kan verlengd worden. De huidige ontwerpen en documenten bieden daarop geen antwoord en laten bijgevolg niet toe daarover in de gemeenteraad een debat te voeren en met kennis van zaken een weloverwogen standpunt in te nemen en de stadsafgevaardigde te mandateren.
Terzelfdertijd wordt erkend dat de activiteiten van Pidpa zeer belangrijk zijn en wordt er ook kennis genomen van het verlengingsdossier dat getuigt van een zekere visie op de toekomst maar waarbij evenwel een grondige vergelijking met andere spelers evenals hun activiteiten en een (recente) benchmarking lijkt te ontbreken.
De gemeenteraad werd in ieder geval slechts recent geïnstalleerd en de informatie die door Pidpa werd aangeleverd is al bij al relatief beperkt.
Van een stad mag voorzichtigheid en terughoudendheid worden verwacht wanneer beslissingen worden genomen die voor zeer lange tijd een impact gaan hebben op de bevoegdheidsuitoefening van de stad en de financiële situatie van de stad in positieve of negatieve zin kunnen beïnvloeden. Een uittreding tijdens de duur ligt immers absoluut niet voor de hand en zal gepaard gaan met schadevergoeding en erg moeilijke waarderingsdiscussies.
De stad meent dan ook dat het niet opportuun is om ‘holder de bolder’ en op basis van slechts beperkte informatie zwaarwichtige beslissingen te nemen over Pidpa die deze en volgende legislaturen binden. Daarentegen lijkt het wel raadzaam dat -mede gelet op de continuïteit van de openbare dienstverlening- wel stappen worden gezet om de werking van de vereniging niet in het gedrang te brengen. In die optiek dringt zich opnieuw zoals in 2019 een verlenging op van enkel jaren. De nieuwe tijdsperiode zal Pidpa en de deelgenoten toelaten om het dossier juridisch, financieel en administratief door te spreken en tot gedragen, weloverwogen toekomstbestendige beslissingen te komen, rekening houdend met evoluties en consolidaties op de markt van de watervoorziening en het rioleringsbeheer.
De stad wenst om bovenstaande redenen derhalve gebruik te maken van de beoordelingsvrijheid ook af te leiden uit artikel 427 van het Decreet Lokaal Bestuur. De bijbehorende memorie van toelichting stelt immers expliciet dat "De wijzigingen in de statuten behoeven voor goedkeuring een bijzondere meerderheid in de algemene vergadering, én worden in alle gevallen aan de deelnemende gemeenten voorgelegd met het oog op een raadsbeslissing. (…) Iedere gemeente steeds de kans moet krijgen te oordelen over elke wijziging die in de door haar aangegane samenwerkingsovereenkomst wordt aangebracht".
Rekening houdende met bovenstaande argumenten, het zorgvuldigheidsbeginsel, het continuïteitsbeginsel en het voorzorgsbeginsel is de stad van oordeel dat niet kan ingestemd worden met de voorliggende statuten en de verlengingsduur van 18 jaar. Wel past het na onderzoek van het dossier en rekening houdend met de noodzakelijke continuïteit, de afgevaardigde te mandateren om een verlenging van 2 jaar voor te stellen en in die zin ook te stemmen. Een periode van twee jaar laat de stad ook toe om met beide spelers Water-Link en Pidpa aan tafel te gaan om een herverdeling van activiteiten te bespreken en de eventuele financiële implicaties en overdracht van infrastructuur grondig door te spreken, voor te bereiden en te regelen. In de mate dat er geen akkoord wordt gevonden inzake een korte verlenging van 2 jaar kan de stad Antwerpen evenwel niet anders dan de vereniging voor verlenging te verlaten en dus over te gaan tot een algehele niet-verlenging zodat men niet langer deel zal uitmaken van Pidpa na de overgangsperiode zoals bepaald in artikel 423 van het Decreet over het Lokaal Bestuur. Een verlenging van 18 jaar voor het betrokken district wordt immers geheel onwenselijk geacht.
Niet akkoord te gaan met de voorliggende wijziging van de statuten en de verlengingsduur van 18 jaar.
Voor te stellen de vereniging te verlengen met een periode van 2 jaar.
Akkoord te gaan met een verlenging van 2 jaar van de opdrachthoudende vereniging Pidpa en te stemmen voor een verlenging van 2 jaar
Pipda voor de activiteit watervoorziening en de rioleringsactiviteit (HidroRio) en de daarbijhorende beheersoverdrachten te bevestigen voor 2 jaar als en voor zover tot een beslissing wordt gekomen om de vereniging met 2 jaar te verlengen.
Indien geen akkoord kan worden gevonden om de vereniging met 2 jaar te verlengen, de algemene vergadering te verzoeken om akkoord te gaan dat de aandelen die voorheen toekwamen aan Borsbeek kunnen worden overgedragen aan water-link en toe te laten dat water-link na overdracht binnen de grenzen van het Decreet over het Lokaal Bestuur de rechten zal kunnen uitoefenen die Borsbeek voorheen kon uitoefenen en in die zin een aanpassing te organiseren van de statuten in de loop van 2025. Indien over bovenstaande geen akkoord kan worden gevonden, niet mee te gaan in een verlenging van de vereniging zodat men overeenkomstig artikel 423 van het Decreet over het Lokaal Bestuur op het einde van 2025 niet langer deel zal uitmaken van de vereniging.
Als gemeentelijke vertegenwoordiger voor de algemene vergadering wordt Koen Kennis, schepen bevoegd voor Financiën, Mobiliteit, Patrimonium (VESPA), Toerisme en Middenstand, aangewezen, met als plaatsvervanger een ander lid van het college of van de gemeenteraad, waarbij de stadsafgevaardigde handelt volgens de steminstructies van de gemeenteraad.
Aan de gemeentelijke vertegenwoordiger wordt de opdracht gegeven om op de Bijzondere Algemene Vergadering van 28 maart 2025 overeenkomstig dit besluit te stemmen.
Het college van burgemeester en schepenen wordt gelast met de uitvoering van dit besluit en zal onverwijld een afschrift van deze beslissing bezorgen aan Pidpa, Desguinlei 246 te 2018 Antwerpen.