2025_GR_00102 - Erkenningsaanvraag Lokale geloofsgemeenschap Orthodoxe Parochie Sint-Joris Antwerpen - Adviesvraag Vlaamse overheid. Positief advies - Goedkeuring

Op 11 mei 2007 (jaarnummer 6183) nam het college kennis van de adviesprocedure voor een stedelijk advies bij aanvraag om erkenning van plaatselijke kerk- en geloofsgemeenschappen.

Op 22 oktober 2021 werd het nieuwe Erkenningsdecreet voor Lokale Geloofsgemeenschappen (Erkenningsdecreet) goedgekeurd.

Het Erkenningsdecreet voert een nieuw en duidelijk kader in voor de erkenning van lokale geloofsgemeenschappen en voor de criteria en administratieve verplichtingen waaraan besturen van de eredienst moeten voldoen. Het bepaalt dat de de gemeente advies verleent over de aanvraag voor erkenning van een lokale geloofsgemeenschap op haar grondgebied. Een erkenning heeft tot gevolg dat een lokale geloofsgemeenschap een openbare instelling wordt met rechtspersoonlijkheid die de goederen en de inkomsten van de geloofsgemeenschap moet beheren. 

Op 14 september 2022 ontving het Agentschap Binnenlands Bestuur een erkenningsaanvraag voor de orthodoxe lokale geloofsgemeenschap Orthodoxe Parochie Sint-Joris Antwerpen te Hoboken, Lageweg 121. Deze aanvraag voldoet aan de voorwaarden van de verkorte procedure tot erkenning overeenkomstig artikel 67 van het Erkenningsdecreet Lokale Geloofsgemeenschappen van 22 oktober 2021 omdat de lokale geloofsgemeenschap reeds een erkenningsaanvraag had ingediend voor 1 juli 2019.

Op 26 oktober 2022 ontving de stad van het Agentschap Binnenlands Bestuur een adviesvraag betreffende de erkenningsaanvraag lokale geloofsgemeenschap Orthodoxe Parochie Sint-Joris Antwerpen. Het advies dient binnen de gestelde termijn van 4 maanden bezorgd te worden. 

Op 30 januari 2023 (jaarnummer 57) keurde de gemeenteraad het positief advies op de erkenningsaanvraag van de lokale geloofsgemeenschap Orthodoxe Parochie Sint-Joris Antwerpen goed.

Op 6 mei 2024 werd het decreet tot wijziging van het Erkenningsdecreet Lokale Geloofsgemeenschappen van 22 oktober 2021 goedgekeurd.

Op 7 oktober 2024 ontving het Agentschap Binnenlands Bestuur een geactualiseerde erkenningsaanvraag voor de lokale geloofsgemeenschap “Orthodoxe Parochie Sint-Joris Antwerpen” te Merksem.

Op 10 oktober 2024 ontving de stad van het Agentschap Binnenlands Bestuur een adviesvraag betreffende de update van de erkenningsaanvraag lokale geloofsgemeenschap Orthodoxe Parochie Sint-Joris Antwerpen. Het advies dient binnen de gestelde termijn van 4 maanden bezorgd te worden. 

Decreet van 22 oktober 2021 tot regeling van de erkenning van lokale geloofsgemeenschappen, de verplichtingen van de besturen van de eredienst en het toezicht daarop en tot wijziging van het decreet van 7 mei 2004 betreffende de materiële organisatie en werking van de erkende eredienst.

Lokale geloofsgemeenschappen zijn belangrijke partners binnen onze diverse samenleving. De Vlaamse Regering erkent de lokale geloofsgemeenschappen van de door de federale overheid erkende erediensten. 

Het decreet van 7 mei 2004 betreffende de materiële organisatie en werking van de erkende erediensten heeft het administratief en financieel toezicht op de orthodoxe eredienst aan de provincie toegewezen. De stad heeft verder geen wettelijke opdrachten met betrekking tot de financiële aspecten van de orthodoxe eredienst.

Het advies dient gegeven te worden over het al dan niet voldoen aan de erkenningsverplichtingen: 

• het hebben van een transparante juridische structuur;
• voldoende administratieve capaciteit;
• financiële leefbaarheid en transparantie daarover; 
• maatschappelijke relevantie;
• duurzame contacten met de lokale overheid; 
• goed nabuurschap;
• het naleven van de Grondwet en het EVRM; 
• een eredienstgebouw ter beschikking hebben en een verklaring van de eigenaar;
• identificatie van het tijdelijk voltallig bestuursorgaan;
• identificatie van de bedienaar(s) van de eredienst (inclusief inburgeringsplicht); 
• verbintenis met betrekking tot de wedde van de bedienaar van de eredienst.

Een extra screening is gebeurd op het naleven van gemeentelijke reglementen. Er werd navraag gedaan over de plaatselijke geloofsgemeenschap binnen de stad Antwerpen, bij de bedrijfseenheid Maatschappelijke Veiligheid en de bedrijfseenheid Financiën. Er wordt gepeild naar de aanwezigheid van openstaande dossiers, of niet-geregulariseerde onregelmatigheden. Een advies is steeds een momentopname.

De lokale politie kan enkel bevraagd worden over zuiver bestuurlijke elementen, zoals gekende overlastproblemen. 

De veiligheidsdienst van de FOD Justitie brengt een finaal veiligheidsadvies uit rekening houdende met onder andere alle bestuurlijke en gerechtelijke feiten. Het krijgt hiervoor input vanuit de diverse veiligheidsdiensten waaronder de lokale politie. 

Wat betreft de erkenningscriteria waarbij de stedelijke diensten bepaalde verbeter- of aandachtspunten geformuleerd hebben, dringt de stad Antwerpen er bij de Vlaamse Overheid op aan om deze van nabij op te volgen en het verbetertraject te evalueren.

Het eredienstgebouw

• De organisatie was sinds 2013 actief in het gebouw op de Lageweg 121 te Hoboken. Sinds eind 2023 worden hier enkel nog socio-culturele activiteiten georganiseerd en zijn de eredienstactiviteiten verhuisd naar Merksem.  
• De eredienst gaat nu exclusief door in de vroegere Sint-Franciscuskerk (Bredabaan 547-549, 2170 Merksem).  Er werd een voorlopig  contract (bezetting ter bede) overeengekomen  tussen de kerkfabriek Sint Franciscus van Assisi te Merksem met de orthodoxe parochie Sint Joris voor een periode van 30 jaar. Daarnaast is er ook een bijkomende erfpacht van de pastorij momenteel in onderhandeling tussen  AG Vespa (autonoom gemeentebedrijf voor vastgoed van de stad Antwerpen). Het kerkgebouw wordt gehuurd voor 1.000,00 euro per jaar.
  
• Een branddossier voor de Bredabaan 547-549 werd opgestart. Planning en controle moet nog gebeuren.
• Er zijn geen bouwovertredingen gekend bij de dienst pandtoezicht.

Lokale inbedding

Op basis van de beschikbare bestuurlijke adviezen van de dienst levensbeschouwingen, dienst financiën, bedrijfseenheid Maatschappelijke veiligheid zijn er voor deze lokale geloofsgemeenschap voldoende elementen voor een positief advies van de stad.

Het is het enige gebedshuis voor de Servisch orthodoxe geloofsgemeenschap in heel de provincie Antwerpen. Daardoor trekt het ook heel wat gelovigen aan van buiten de stad Antwerpen. Het nieuw gebedshuis is in vol gebruik door de orthodox Servische geloofsgemeenschap.  De stedelijke administratie kent het jarenlange bestaan van de geloofsgemeenschap, maar heeft er weinig of geen contacten mee. De geloofsgemeenschap neemt weinig of geen deel aan buurtactiviteiten. De bedienaar verklaart wel contacten te hebben met de katholieke kerk in de buurt en de andere orthodoxe bedienaars. De huidige bedienaar is reeds jarenlang actief binnen deze geloofsgemeenschap. De priester heeft ook zijn inburgeringstraject afgelegd. Het gebruik van de Nederlandse taal is wel een aandachtspunt.

De stedelijke adviezen worden uitgebracht onder voorbehoud van het advies van de veiligheidsdienst van FOD Justitie.

De stedelijke administratie zal elke significante wijziging in de beschikbare informatie met betrekking tot de criteria communiceren naar de hogere overheden.

Financiën

• De lokale geloofsgemeenschap heeft geen openstaande schulden bij de stad.
• De stad neemt kennis van de financiële documenten die deel uit maken van het aanvraagdossier. De lokale geloofsgemeenschap ontvangt geen subsidies van de stad. De werking wordt volledig gedragen door de lokale gelovigen en is dus financieel leefbaar.
• De lokale geloofsgemeenschap verklaarde niet over een giftenregister te beschikken, omdat er geen giften zijn boven de 1.000,00 euro. Er is een engagement om dit bij erkenning systematisch en transparant te registreren.
• De meerjarenbegroting vermeldt geen financieel tekort. De lokale geloofsgemeenschap diende een meerjarenbegroting in voor 2025-2023 zonder exploitatietekorten en verklaart hierbij zelfbedruipend te zijn. 

Veiligheid

• Het advies van de lokale politie wordt overgemaakt aan de Lokale Task Force van waaruit de diverse adviezen worden  bezorgd aan het FOD Justitie afdeling Veiligheid van de Staat.

Op basis van de beschikbare bestuurlijke adviezen van de dienst levensbeschouwingen, dienst financiën, bedrijfseenheid Maatschappelijke Veiligheid zijn er voor deze lokale geloofsgemeenschap voldoende elementen voor een positief advies van de stad. De stedelijke administratie zal elke significante wijziging in de beschikbare informatie met betrekking tot de criteria communiceren aan de hogere overheden.