In Europa heeft geluidshinder na luchtkwaliteit van alle milieugerelateerde factoren de belangrijkste negatieve impact op de volksgezondheid. Met de Europese richtlijn 2002/49/EG van 25 juni 2002 betreffende de evaluatie en de beheersing van omgevingslawaai (richtlijn omgevingslawaai, gepubliceerd op 18 juli 2002) wordt gestreefd naar een gemeenschappelijke Europese aanpak om de gezondheidsschadelijke effecten door blootstelling aan omgevingslawaai te voorkomen of te verminderen.
De richtlijn omgevingslawaai richt zich op geluidshinder afkomstig van weg- en spoorverkeer, luchtvaart en industriële activiteiten. De Europese lidstaten zijn verplicht minstens elke vijf jaar geluidsbelastingskaarten op te maken voor alle agglomeraties met meer dan 100.000 inwoners om de blootstelling van de bevolking te bepalen. Vervolgens moet een actieplan worden aangenomen om de vastgestelde geluidshinder te voorkomen of te beperken en zones met een goed geluidsklimaat te beschermen. Alle geluidskaarten en actieplannen moeten aan de Europese Commissie worden gerapporteerd en publiek ter beschikking worden gesteld.
De richtlijn omgevingslawaai is via het VLAREM omgezet in Vlaamse regelgeving (BVR van 22 juli 2005). De verantwoordelijkheden zijn sinds 2019 gewijzigd (BVR van 3 mei 2019 met betrekking tot de aanduiding van de bevoegde instanties inzake RL2002/49/EG): voor de agglomeratie Antwerpen is het college van de stad Antwerpen nu zelf bevoegd voor de opmaak en goedkeuring van de geluidsbelastingskaarten en geluidsactieplannen. Ze dienen wel ter kennisname voorgelegd te worden aan de Vlaamse Regering. Voor de kaarten en actieplannen voor de belangrijke wegen en spoorwegen die Antwerpen doorkruisen, blijft de bevoegdheid bij Vlaanderen liggen. Ook de rapportering aan Europa van alle kaarten en actieplannen binnen Vlaanderen is een Vlaamse bevoegdheid.
Drie volledige uitvoeringsrondes van opmaak van geluidskaarten en opmaak en uitvoering van actieplannen zijn al doorlopen, met respectievelijk 2006, 2011 en 2016 als referentiejaar. Met betrekking tot de derde uitvoeringsronde keurde het college op 7 juni 2019 (jaarnummer 4202) het geluidsactieplan 2019-2023 goed. Omwille van een wijziging in de Europese richtlijn is dit automatisch verlengd tot 2024.
Momenteel loopt de vierde ronde. Deze heeft betrekking op referentiejaar 2021. De agglomeratie Antwerpen, begrensd door de gemeentegrenzen van de stad Antwerpen, telde in het jaar 2021 ruim 536.000 inwoners. De gemeente Borsbeek hoorde in 2021 nog niet tot de stad Antwerpen, maar het voorliggende actieplan houdt rekening met de beschikbare gegevens en de maatregelen zullen waar mogelijk ook in Borsbeek worden toegepast.
Het college keurde op 8 maart 2024 (jaarnummer 2065) de geluidsbelastingskaarten (referentiejaar 2021) en de voorbereiding van het bijhorende geluidsactieplan goed.
Het college nam op 21 maart 2025 (jaarnummer 2132) kennis van het ontwerp van het geluidsactieplan 2025-2029.
Het districtscollege ondersteunt de doelstellingen van het geluidsactieplan, daar waar dit plan blootstelling aan geluid wil verminderen, toegankelijke luwte-oases wil creëren en een daling van de ernstig gehinderde bewoners wil bewerkstelligen.
8% van de bewoners in de Stad Antwerpen wordt nog steeds blootgesteld aan meer dan 70db en 20% van de bewoners aan meer dan 65db.
Het district Berchem wil een actieve partner zijn om samen met de stad Antwerpen en andere bevoegde overheden geluidsreducerende en geluidsmaskerende maatregelen te nemen of te ondersteunen opdat de leefbaarheid van de Berchemse buurten zal verbeteren. Het district Berchem is ook vragende partij voor innovatieve geluidsingrepen of om actieve partner te zijn bij proefprojecten/-tuinen die geluidsreductie of geluidsmaskering tot gevolg hebben voor de Berchemnaar.
Het district Berchem verwijst daarbij ook naar haar bestuursakkoord:
‘We ijveren voor minder geluidsoverlast door meer én structurele geluidsmaatregelen: de aanleg van de geluidswallen en -muren vanaf het Leeuwerikenpark tot in Borgerhout binnen het project de Groene Vesten volgen we met stip op. Minder geluid voor de Berchemse buurten rondom de ring verhoogt immers de leefbaarheid. Maar ook innovatieve geluidsmaskering om rustige oases te creëren in het drukke Berchem blijft prioriteit. Tevens bekijken we waar we extra geluidsmaatregelen kunnen nemen. ..
We bekijken samen met de Stad en AWV hoe we de grote drukke radiale verkeersassen op het stadscentrum, zoals in Berchem onder andere de Grote Steenweg extra muros meer leefbaar en stiller kunnen maken voor de bewoners…..’
Gelet op het bovenstaande, vraagt het district Berchem het volgende:
Het districtscollege vraagt aan het college van burgemeester en schepenen:
Het districtscollege geeft opdracht aan het districtssecretariaat om deze vraag over te maken aan Bestuurszaken/Lokaal Beleid voor toewijzing aan de bevoegde vakschepen.