Terug
Gepubliceerd op 08/12/2025

2025_CBS_08557 - Ondersteuningsbeleid - Terbeschikkingstelling vastgoed. Reglement - Goedkeuring

college van burgemeester en schepenen
vr 05/12/2025 - 21:15 Extra digitaal
Goedgekeurd

Samenstelling

Aanwezig

Koen Kennis, schepen; Patrick Janssens, schepen; Nabilla Ait Daoud, schepen; Lien Van de Kelder, schepen; Johan Klaps, schepen; Ken Casier, schepen; Karim Bachar, schepen; Stijn De Rooster, schepen; Nathalie van Baren, schepen; Sven Cauwelier, algemeen directeur; Elisabeth van Doesburg, waarnemend burgemeester

Secretaris

Sven Cauwelier, algemeen directeur

Voorzitter

Elisabeth van Doesburg, waarnemend burgemeester
2025_CBS_08557 - Ondersteuningsbeleid - Terbeschikkingstelling vastgoed. Reglement - Goedkeuring 2025_CBS_08557 - Ondersteuningsbeleid - Terbeschikkingstelling vastgoed. Reglement - Goedkeuring

Motivering

Gekoppelde besluiten

Aanleiding en context

De gemeenteraad keurde op 22 september 2008 (jaarnummer 1590) het reglement huursubsidies voor culturele, sociale en vrijetijdsverenigingen, gehuisvest in stedelijk patrimonium en het reglement concessies voor culturele en sociale verenigingen, gehuisvest in stedelijk patrimonium, goed.

De gemeenteraad keurde op 15 december 2008 (jaarnummer 2152) het jeugdconcessiereglement goed.

De gemeenteraad keurde op 20 december 2010 (jaarnummer 1755) het sportconcessiereglement goed.

De gemeenteraad keurde op 15 december 2014 (jaarnummer 413) het reglement 'Voorwaarden domeinconcessie private kinderdagverblijven' goed.

Deze reglementen legden de voorwaarden vast waaronder de stad Antwerpen haar stedelijk patrimonium ter beschikking kon stellen aan organisaties.

De gemeenteraad keurde op 26 oktober 2020 (jaarnummer 595) het kaderbesluit basisprincipes ondersteuningsbeleid goed. Dit kaderbesluit legde het nieuwe kader vast voor het ondersteuningsbeleid van de stad Antwerpen en voorzag - bij wijze van overgangsmaatregel - dat het algemeen reglement op de toelagen van 18 december 2006 (jaarnummer 2730) van toepassing blijft op de lopende toelagereglementen, afsprakennota’s en betoelagingsovereenkomsten, waarbij de looptijd ten laatste op 31 december 2022 afloopt. Dit impliceerde dat alle reglementen die voorzagen in een ondersteuning ten laatste op 31 december 2022 dienden aangepast te worden aan dit nieuwe kader.

De gemeenteraad keurde op 19 december 2022 (jaarnummer 2023_GR_00005) de verlenging van volgende reglementen tot en met 31 december 2023 goed:

  • het jeugdconcessiereglement zoals goedgekeurd door de gemeenteraad op 15 december 2008 (jaarnummer 2152);
  • het reglement huursubsidies voor culturele, sociale en vrijetijdsverenigingen, gehuisvest in stedelijk patrimonium zoals goedgekeurd door de gemeenteraad op 22 september 2008 (jaarnummer 1590);
  • het reglement concessies voor culturele en sociale verenigingen, gehuisvest in stedelijk patrimonium zoals goedgekeurd door de gemeenteraad op 22 september 2008 (jaarnummer 1590);
  • het sportconcessiereglement zoals goedgekeurd door de gemeenteraad op 20 december 2010 (jaarnummer 1755);
  • het reglement 'Voorwaarden domeinconcessie private kinderdagverblijven' zoals goedgekeurd door de gemeenteraad op 15 december 2014 (jaarnummer 413).

De gemeenteraad keurde op 27 november 2023 (jaarnummer 758) de verlenging van alle hierboven opgesomde reglementen tot en met 31 december 2025 goed. In hetzelfde besluit keurde de gemeenteraad ook goed dat bestaande en nieuwe concessies, afgesloten op basis van de concessiereglementen, verlengd kunnen worden tot de einddatum van 31 december 2025. Voor nieuwe concessies geldt dezelfde einddatum. Uitzonderingen hierop kunnen uitzonderlijk toegestaan worden op basis van een langdurige en kwalitatieve lange termijn investering.

Het college keurde op 20 januari 2023 (jaarnummer 2022_CBS_09678) de principes goed voor het ter beschikking stellen van vastgoed als ondersteuning:

  • een ondersteuningsopdracht is vereist;
  • een afweging moet worden gemaakt op basis van criteria
    1. de kostenindicatie tegenover de bijdrage aan de beleidsdoelstelling;
    2. of ondersteuning via vastgoed de meest aangewezen ondersteuningsvorm is;
    3. de expertise en draagkracht van de ondersteunde organisatie.
  • AG Vespa moet een gemotiveerd advies geven over het geschikt maken van stedelijk vastgoed dat hiervoor in aanmerking komt;
  • de methodiek van de theoretische kostenindicator (TKI) wordt goedgekeurd;
  • looptijd van ondersteuningsopdracht en vastgoedovereenkomst kunnen verschillen;
  • ondersteuningsopdracht moet eerst goedgekeurd worden door het college, daarna de vastgoedovereenkomst op het bevoegd orgaan van AG Vespa.

De gemeenteraad keurde op 27 januari 2025 (jaarnummer 34) het bestuursakkoord 2025-2030 goed. In resolutie 549 staat het volgende gestipuleerd: “Terbeschikkingstelling van stedelijk patrimonium aan een tarief dat lager is dan de marktwaarde, is een belangrijke vorm van ondersteuning aan maatschappelijke partners. We geven uitvoering aan het principebesluit rond ondersteuning via vastgoed. In dezelfde resolutie werden enkele van de voormelde principes verder uitgediept.

Juridische grond

De wet van 14 november 1983 over de controle op de toekenning en aanwending van toelagen.

Het kaderbesluit basisprincipes ondersteuningsbeleid zoals goedgekeurd door de gemeenteraad op 26 oktober 2020 (jaarnummer 595) en zoals integraal van toepassing is verklaard op het volledige grondgebied van de gefusioneerde stad Antwerpen op 27 januari 2025 (jaarnummer 71).

Regelgeving: bevoegdheid

Artikel 40 §3 van het Decreet over het lokaal bestuur bepaalt dat de gemeenteraad bevoegd is voor het vaststellen van gemeentelijke reglementen.

Argumentatie

Het voorliggend reglement vervangt de bestaande concessiereglementen en is van toepassing op alle ter beschikkingstellingen van vastgoed in het kader van ondersteuningsbeleid. Dit is vastgoed dat ter beschikking wordt gesteld tegen een lagere vergoeding dan de geschatte recente marktprijs en lager dan de Totale Kosten Indicator (TKI). Vastgoed dat aan derden ter beschikking gesteld wordt voor een beleidsdoelstelling waarbij de stad de regierol voert, het volledige inhoudelijke programma bepaalt én instaat voor de financiering, valt hier niet onder.

Het reglement is tweeledig:

  • enerzijds stipuleert het de criteria op basis waarvan de stad een afweging maakt of ondersteuning via vastgoed is aangewezen. De motivatie wordt opgenomen in een ondersteuningsopdracht.
  • anderzijds opsomming van de criteria die nodig zijn om de nood en vereisten van het vastgoed in functie van de activiteit te omschrijven op basis waarvan AG VESPA adviseert over de beschikbaarheid van geschikt vastgoed binnen de vastgoedportefeuille.

De ondersteunende bedrijfseenheid maakt de ondersteuningsbasis op en agendeert deze voor goedkeuring op het college en/of gemeenteraad. In de ondersteuningsbasis wordt de ondersteuning door middel van vastgoed vermeld en wordt verwezen naar de vastgoedovereenkomst. De vastgoedovereenkomst wordt opgemaakt en goedgekeurd door AG Vespa. Na goedkeuring dient de vastgoedovereenkomst eenvoudig te raadplegen zijn voor de betrokken stadsdiensten.

De stad streeft enerzijds naar een performante en beheer(s)bare vastgoedportefeuille (we waarderen het patrimonium op, en we sturen aan op een slankere, maar performante portefeuille zodat het voldoet aan de geldende energie- en (brand)veiligheidsnormen) en anderzijds naar slim en gedeeld ruimtegebruik (we streven naar een hogere bezettingsgraad door gedeeld ruimtegebruik actief te faciliteren en stimuleren). Gedeeld ruimtegebruik kan echter verschillende vormen aannemen. .Uitgangspunt daarbij is dat de terbeschikkingstelling geen rechten creëert om een vastgoedobject exclusief te gebruiken. Eerder heeft de vastgoedondersteuning betrekking op het ter beschikking stellen van tijd en (bij voorkeur gedeelde) ruimte in een vastgoedobject.  

Voor de toekenning van vastgoedondersteuning moet een ondersteuningsbasis worden goedgekeurd, ook wanneer de betrokken organisatie geen financiële ondersteuning krijgt. Het vastgoed kan met andere woorden de ondersteuning zelf zijn. Dit ontslaat de ondersteunde organisatie echter niet van het correct onderhouden en beheren van het terbeschikkinggestelde vastgoed, zoals vastgelegd in de vastgoedovereenkomst. In het collegebesluit van 20 januari 2023 (jaarnummer 9678) werden twee hoofdmodellen van vastgoedovereenkomsten vastgelegd, welke evenwel kunnen aangepast worden aan de bijzondere vereisten van elk dossier mits motivatie en in overeenstemming tussen stad en AG Vespa.  De kosten voor het onderhoud moeten steeds gedekt zijn, alvorens een vastgoedondersteuning toegekend wordt.  De “kost van de ondersteuning vastgoed” is het verschil tussen de TKI en de te betalen vergoeding aangerekend aan de organisatie, bepaald in de ondersteuningsbasis.

De TKI wordt niet vermeld in de vastgoedovereenkomst maar wordt wel in de subsidielijst weergegeven. Het bedrag van “de kost ondersteuning vastgoed” wordt ook niet vermeld in de vastgoedovereenkomst maar wel in de subsidielijst en in het collegebesluit. Dit omwille van maximale transparantie en kostenbewustzijn en met voorzichtigheid voor aanwijsbare risico’s.

Een district kan geen ondersteuning geven door middel van stedelijk vastgoed, aangezien dit niet tot de districtsbevoegdheden behoort.

Overgangsmaatregelen

Door het aflopen van de geldigheidstermijn van de bestaande concessiereglementen moet er een overgangsmaatregel voor de concrete vastgoedovereenkomsten, die hierop gegrond waren, voorzien worden. 

De nieuwe analyse en de criteria m.b.t. het vastgoed dienen vastgelegd te worden in het jaar voorafgaand aan het jaar wanneer de lopende vastgoedovereenkomst eindigt.  2025, 2026 en 2027 zijn overgangsjaren. Voor 2025 en 2026  is de deadline voor deze analyse 31 december 2026. Voor 2027 is de deadline 31 december 2027. De Huisvestingscommissie bereidt dit voor in samenwerking met de betrokken bedrijfsdirecteuren.

Voor organisaties met ter beschikking gesteld vastgoed die:

  • niet voldoet aan de voorwaarden van het nieuwe reglement wordt de vastgoedovereenkomst stopgezet met een billijke opzegperiode van maximaal 1 jaar startend vanaf het moment dat de nieuwe criteria zijn vastgelegd. 
  • voldoet aan de voorwaarden van het nieuwe reglement wordt een ondersteuningsopdracht en een nieuwe vastgoedovereenkomst  opgemaakt die passen bij de stedelijke vastgoedstrategie. Dit kan betekenen dat een ondersteunde organisatie nog een aantal jaar aan de bestaande voorwaarden gebruik maakt van het huidig ter beschikking gesteld vastgoed, tot dat een alternatieve of geschikte locatie beschikbaar is. In elk geval moeten het perspectief en de duurtijd van de overgangsperiode in de loop van 2026 duidelijk zijn.

Dit reglement doet geen afbreuk aan de mogelijkheid van de stad om financiële ondersteuning te verstrekken voor het betrekken van vastgoed op de private markt door de ondersteuningsontvanger. 

Besluit

Het college van burgemeester en schepenen legt het volgende voor aan de gemeenteraad:

Artikel 1

De gemeenteraad keurt het reglement over de terbeschikkingstelling van vastgoed voor ondersteuning goed met ingang van 1 januari 2026.

Artikel 2

De gemeenteraad keurt de voormelde overgangsmaatregelen goed met betrekking tot de opzegtermijnen van de lopende overeenkomsten. 

Artikel 3

De gemeenteraad delegeert aan het college de bevoegdheid om de bedragen van de vergoeding vast te leggen, rekening houdend met de TKI.

Artikel 4

De gemeenteraad delegeert aan het college de bevoegdheid om bijkomende informatievragen en modaliteiten op te leggen.

Artikel 5

Dit besluit heeft in principe geen financiële gevolgen.

Artikel 6

Het college geeft opdracht aan:

Dienst

Taak

AG Vespa
  • Lijst van vastgoedovereenkomsten die zullen stoppen eind 2025 of in de loop van 2026 aan de BE’s bezorgen.
  • Revisie hoofdmodellen vastgoedovereenkomsten.
  • Opmaak inventaris stedelijk vastgoed met per pand: gebruiker, ondersteuningsbasis, huidige gebruiks- en/of vastgoedovereenkomst, TKI.

Bedrijfseenheden

  • Deze lijst toetsen aan de principes van het ondersteuningsbeleid en het nieuwe reglement terbeschikkingstelling vastgoed.
  • Een voorstel tot vergoedingen formuleren, op basis van de vastgelegde principes.
  • Opmaken plan van aanpak voor uitrol en (technische) inwerkingtreding van de bepalingen in dit besluit, inclusief de raming vanbenodigde financiële middelen. 
Bestuurszaken
  • In samenwerking met de beleidsdomeinen een uitgewerkt procesverloop vastleggen.
  • Voorstel tot aanvulling van onderhavig reglement, opgedeeld per beleidsdomein (indien nodig) en voorstel tot vergoedingen aan respectievelijk gemeenteraad en college voorleggen.
Bestuurszaken en AG Vespa
  • In samenwerking met de beleidsdomeinen een uitgewerkt procesverloop vastleggen.
Bedrijfseenheden en AG Vespa
  • Organisaties die in aanmerking komen voor vastgoedondersteuning krijgen een uitgewerkt voorstel binnen de opgelegde termijn.